Samenwerken in het verpleeghuis
Hoe krijg je de ander in beweging?
Doelgroep van de cursus
Psychologen die in het verpleeghuis werken, maar ook alle andere behandelaren die met zorgteams en naasten in het verpleeghuis werken. Het maakt niet uit of je meer of minder ervaring hebt. Dus een beginnende collega is welkom, maar ook een ervaren collega. We organiseren deze cursus alleen incompany.
Waarom deze cursus?
Van oorsprong is deze cursus ontwikkeld voor psychologen in het verpleeghuis, maar gaandeweg blijkt de cursus ook relevant voor andere behandelaren.
Het werk van een psycholoog in het verpleeghuis is erg veelzijdig en interessant. Geen dag is hetzelfde en het werk is afwisselend en complex. Jouw hulp wordt gevraagd bij het meedenken over erg ingewikkeld gedrag bij bewoners met allerlei soorten problematiek. De zorgteams kijken vaak naar jou voor een oplossing voor heftige problemen. Dit is een leuke, maar ingewikkelde opgave.
Veel psychologen die in het verpleeghuis werken geven aan dat ze (vooral als ze net starten in het werkveld) bepaalde kennis en kunde missen in hun dagelijkse werk. Op de universiteit leren ze veel over het maken van analyses en zijn zij opgeleid tot wetenschapper. Ze kunnen daardoor goed analyses maken van oorzaken van gedrag en meedenken over wat iemand nodig heeft aan benadering. Als psycholoog kan je veel toevoegen door je wetenschappelijke en overstijgende manier van kijken naar situaties. Ze missen vanuit hun vooropleiding wel bepaalde kennis en vaardigheden voor hun dagelijkse werk. Dit gaat bijvoorbeeld over communicatievaardigheden en het begeleiden en coachen van collega’s. Hoe kan jij de ander een stapje verder helpen, terwijl diegene vastloopt in een situatie met een bewoner? Dit begeleiden is echter wel een groot en belangrijk onderdeel van het werk. Er is bij psychologen ook behoefte aan kennis over hoe om te gaan met zorgteams, collega’s en familie van bewoners. Doel is namelijk dat de zorg voor een bewoner wordt geoptimaliseerd en dat jij als psycholoog daar iets aan kunt bijdragen.
Met deze cursus willen we psychologen in het verpleeghuis vaardigheden mee geven waarmee ze effectiever zijn in het begeleiden en coachen van hun collega’s en familie van bewoners. Als jij anderen makkelijker in beweging kunt krijgen, heeft dit een groot effect op de dagelijkse zorg voor de bewoner. Met in beweging komen bedoelen we dat de collega of het familielid anders naar de bewoner gaat kijken en zich anders gaat gedragen. Daardoor komt er ook beweging in de kwaliteit van leven van de bewoner.
Wij zijn in dit ‘gat’ gesprongen omdat we er van overtuigd zijn dat deze kennis en vaardigheden iets kunnen toevoegen aan het optimaliseren van de zorg binnen het verpleeghuis. Wij willen psychologen nog een stap verder helpen in hun prachtige vak!
De inhoud van de cursus
Deze cursus is voor psychologen die in het verpleeghuis werken en meer willen leren over het begeleiden en coachen van collega’s, zorgteams en familieleden. In deze cursus willen we aan de ene kant theorie meegeven, maar vooral aan de slag met ervaringsgerichte oefeningen. Naast uitleg en opdrachten in de grote groep, ga je aan de slag in een vast groepje met een eigen docent. Je gaat aan de slag met je eigen persoonlijke leerdoelen. Aan het einde van de cursus heb je vaardigheden meegekregen die jou kunnen helpen om een ander (collega, zorgteam of familie) in beweging te krijgen. We toetsen je vaardigheden aan de hand van een praktijktoets.
Dag 1: Jij in beweging!
Op deze dag sta jij als professional in het middelpunt. Jij bent namelijk het instrument in het begeleiden en coachen van anderen. De vragen waar we mee aan de slag gaan: Wie ben jij in contact met anderen? Wat straal je uit in het contact? Welke rollen neem jij makkelijk op je? Hoe kom jij op een ander over? Vanuit je eigen jeugd, opvoeding en het verloop van je leven heb je een bepaalde communicatiestijl ontwikkeld. Doel is dat jij je bewust wordt van jouw communicatiestijl en welke invloed dat heeft op anderen. Met welke situaties heb jij juist moeite en hoe kan jij daar anders mee omgaan? We gaan hier actief mee aan de slag, zodat ook jij in beweging komt en een stap verder komt. Je leerdoel stel je zelf voor de cursus op en licht je op dag 1 toe aan je subgroep.
- Transactionele analyse: herkennen van de positie (ouder-kind-volwassene) als de interactie niet goed gaat
- Levensvensters: hoe zie ik mezelf en hoe zie ik mezelf?
- Dramadriehoek en winnaarsdriehoek
- Opstelling met poppetjes: hoe positioneel jij je in een groep?
- Oefening: hoe kom ik over op een ander
Dag 2: teams in beweging
Jij werkt dagelijks met zorgteams die aan jou vragen hen advies te geven in een ingewikkelde situatie. Het samenwerken met zorgteams is soms een flinke uitdaging voor jou als psycholoog. Wij hebben wel theoretische kennis en visie op hoe het zorgteam om moet gaan met een bewoner, maar regelmatig heeft een zorgteam er een hele andere visie op. Als gevolg hiervan kunnen doen ze niks of weinig met jouw adviezen. Hoe ga je hier mee om? Hoe verhoud je je tot zorgteams? En wie behandel je nu eigenlijk? De client, het team of allebei? We geven je in deze cursusdag vaardigheden mee, waardoor je teams veel meer begeleiding kunt bieden. Als zij zich gehoord en gezien voelen, lukt het hen ook makkelijker om in beweging te komen. Als je echt samen op kunt lopen met een zorgteam, dus samen in beweging komt, krijg je uiteindelijk veel betere zorg voor de bewoner. En hebben jij en het zorgteam veel meer plezier in het werk! Samen ben je veel sterker dan alleen.
- Positionering en rol van de psycholoog in het verpleeghuis
- Basisattitude t.a.v. een zorgteam
- Het ene team is het andere niet – de teamfasen van Tuckman
- Veranderparadox
- Teamcoachtechnieken
- Systeemdenken als belangrijkste kader
- Coachende vaardigheden
Dag 3: familie in beweging
De begeleiding van familie is vaak ook een taak van de psycholoog in het verpleeghuis. Familie heeft een belangrijke rol voor een bewoner. Soms hoor je van een zorgteam de uitspraak: ‘Van de familie hebben we veel meer last dan van de bewoner’. In deze lesdag krijg je systemische vaardigheden mee die je kunnen helpen in de samenwerking met familie. We besteden ook aandacht aan de samenwerking tussen een familie en een zorgteam. We gaan allereerst kijken naar wie jij bent en vanuit welk systeem jij komt. Welke plek neem jij bijvoorbeeld groepen? Zicht hierop kan jou helpen in de samenwerking met familie. We gaan aan de slag met vaardigheden wat betreft meervoudige partijdigheid, procesgerichte vragen stellen en het omgaan met hoog oplopende emoties. Je leert meer over interactiepatronen bij ontspanning en stress en hoe jij deze bespreekbaar kunt maken. Een bewoner krijgt de beste zorg als de samenwerking in de driehoek bewoner- familie- organisatie goed is. Jij als psycholoog kunt ook daar een bijdragen aan leveren!
- Wat is systemisch werken
- Interactiepatronen in het verpleeghuis
- Een aantal belangrijke principes in het verpleeghuis
- Hechting en de invloed op relaties
- EFT in het verpleeghuis
- Systemische vaardigheden (genogram maken, systemische context maken en circulaire vragen stellen)
- Driehoekskunde (met extra aandacht voor de rolomkering van ouders en kinderen)
- Meervoudig partijdigheid
Dag 4: allemaal in beweging
Op de laatste dag geef je een eindpresentatie van je praktijkopdracht in je subgroep. Hierin laat je ook een kort videobeeld zien waarin jij aan het werk bent.
Tussendoor gaan we aan de slag met een creatieve werkvorm (voice dialoge), die jij zou kunnen gebruiken in je dagelijkse werk. Hoe kan jij ervaringsgericht werken inzetten om anderen in beweging te krijgen?
Daarnaast is er een kort intermezzo waar de visie van het CCE , namelijk het breed meervoudig kijken en bewegen bij probleemgedrag, centraal staat.
Docenten
- Jannet van Klaveren
- Daisy Engels
- Margreet Kolbe

Daisy Engels
Mijn naam is Daisy Engels, en ik werk momenteel als psycholoog in de ouderenzorg.
Na mijn master psychologie, kwam ik in aanraking met een NLP-coach die mijn nieuwsgierigheid in de coachingstechnieken had getriggerd, wat resulteerde in een twee jarige opleiding tot NLP Master coach. Kort daarna kwam er een vacature voor teamcoach in de verpleeghuiszorg op mijn pad, en deze functie heb ik met veel plezier 7 jaar lang uitgeoefend. Mijn werkgever heeft mij in die tijd veel ruimte geboden om via scholingen en trainingen mijn kennis op het gebied van coaching en teambegeleiding te vergroten. Mijn aandacht en focus lag uiteraard bij de teams in de zorg, maar in deze jaren begon ik naast mijn passie voor het begeleiden van teams ook steeds meer affiniteit te ontwikkelen voor de verpleeghuisbewoners. Toen er binnen mijn organisatie een vacature vrijkwam voor ouderenpsycholoog, voelde ik dan ook een sterke behoefte om terug de psychologie in te gaan, wetende dat ik nog altijd zou kunnen blijven werken met de zorgteams, maar dit keer meer op inhoudelijk vlak.
In de zoektocht naar het vinden van mijn nieuwe rol als psycholoog ten opzichte van deze teams kwam ik terecht bij de cursus ‘begeleiden van verzorgende teams’ van het Pgd.
Daar waar ik de verwachting had mijn coachende houding juist los te moeten leren laten in deze nieuwe rol, heeft deze cursus mij doen inzien hoe goed ik mijn opgedane kennis en ervaring juist kon gebruiken en inzetten als psycholoog in de ouderenzorg. Tevens heeft deze cursus mij doen inzien hoe groot de behoefte is bij collega psychologen om meer handvatten te krijgen in het werken met teams. Iets waar we in onze opleiding tot psycholoog vrijwel niet op worden voorbereid. Inmiddels ben ik ook docent geworden van de cursus ‘begeleiden van verzorgende teams’. Ik zie het dan ook als een superleuke uitdaging bij te dragen aan het vergroten van kennis en kunde in het werken met en coachen van zorgteams.

Margreet Kolbe
Ik ben Margreet Kolbe en ik werk op dit moment als coach en supervisor vanuit mijn eigen praktijk. Voor mij is leren en ontwikkelen een belangrijk onderdeel van het leven. Ik heb kunstacademie gedaan en een aantal jaren voor de klas gestaan als docent tekenen en beeldende vorming. Het contact met de leerlingen en collega’s vond ik boeiender dat het lesgeven, en na een kleine omzwerving via Australië ben ik bij een coach terecht gekomen om uit te zoeken wat ik nu eigenlijk wilde in mijn werkende leven. Dat werd werken met mensen. Zo ben ik de opleiding tot pastoraal werker gaan volgen en ben ik een periode werkzaam geweest als geestelijk verzorger in een woonzorgcentrum voor ouderen. Het coaching traject wat ik heb gevolgd vond ik heel leerzaam en leuk en heeft me, tien jaar later, geïnspireerd om zelf de post-hbo opleiding tot supervisor en coach te gaan doen. Inmiddels ben ik bezig om mijn eigen praktijk vorm te geven. Ik geef supervisie aan studenten Social Work en AIOS’en en coach professionals die vast lopen in hun werk. Deze cursus ontwikkelen geeft me geeft me superveel energie. Met mijn kennis vanuit de ouderenzorg en ervaring als coach en supervisor hoop ik vooral op het vlak van de individu mijn aandeel te kunnen leveren in de zoektocht van anderen.
Informatie / offerte
Wil je meer informatie of een offerte aanvragen? Neem contact op via het contactformulier.